قدرت اسیدی و ساختار مولکولی
به منظور بررسی رابطه بین ساختار مولکولی و قدرت اسیدی ، اسیدها را به دو نوع تقسیم میکنیم: هیدریدهای کووالانسی و اکسی اسیدها.
اما دو اسید فوق هر دو اکسی اسید هستند.
اکسی اسیدها
در این ترکیبات ، هیدروژن اسیدی به یک اتم O متصل است و تغییر در اندازه این اتم بسیار ناچیز است. بنابراین عامل کلیدی در قدرت اسیدی این اکسیاسیدها، به الکترونگاتیوی اتم Z مربوط میشود: H-O-Z .
اما دو اسید فوق هر دو اکسی اسید هستند.
اکسی اسیدها
در این ترکیبات ، هیدروژن اسیدی به یک اتم O متصل است و تغییر در اندازه این اتم بسیار ناچیز است. بنابراین عامل کلیدی در قدرت اسیدی این اکسیاسیدها، به الکترونگاتیوی اتم Z مربوط میشود: H-O-Z .
اگر Z یک اتم غیرفلز با الکترونگاتیوی بالا باشد، سهمی در کاهش چگالی الکترونی پیرامون اتم O (علی رغم الکترونگاتیوی شدید اکسیژن) را دارد. این پدیده باعث میشود که اتم اکسیژن، با کشیدن چگالی الکترونی پیوند H-O از اتم H ، تفکیک آن را سرعت ببخشد و ترکیب را اسیدی بکند. هیپوکلرواسید ، HOCl ، اسیدی از این نوع است.
هرچه الکترونگاتیوی Z بیشتر باشد، الکترونهای پیوند H-O به میزان بیشتری از اتم H دور میشوند و حذف پروتون آسانتر است: HOCl > HOBr > HOI . در اکسی اسیدهایی که اتمهای اکسیژن بیشتری به Z متصل باشند، قدرت اسیدی با افزایش n ، زیاد میشود.
در بین نیتریک اسید و فسفریک اسید نیز الکترونگاتیویته N بیشتر از P است در نتیجه نیتریک اسید قویتر است. همچنین 2- اسید فسفریک سه ئیدروژن دارد و باعث می شود قدرت الکترون کشندگی P بین 3 هیدروژن تقسیم شود ولی نیتریک اسید تنها 1 هیدروژن دارد و درنتیجه قویتر است.