بسیاری از سیستمهای شیمیایی، فوتولومینسان هستند. بدین معنی که این سیستمها یا مولکولها می‌توانند تابش الکترومغناطیس را جذب کنند و به وسیله‌ی آن برانگیخته شوند. منظور از برانگیختگی آن است که الکترونهایی از لایه ظرفیت یا الکترونهایی که در پیوند بین اتمها در مولکول شرکت دارند، انرژی مربوط به تابش الکترومغناطیس را جذب کرده و به سطوح انرژی بالاتر بروند.
وقتی الکترونی به سطح انرژی بالاتر می‌رود، ناپایدار است و تمایل دارد آن انرژی را که گرفته پس داده و به حالت قبل خود برگردد. وقتی الکترون به حالت پایدار خود برمی‌گردد، تابشی از خود نشر می‌کند. طول موج این تابش یا برابر طول موج تابشی است که به وسیله‌ی آن برانگیخته شده بوده یا از آن کوتاهتر است. به هر حال این عمل را فوتولومینسانس گویند.
انواع فوتولومینسانس:
شما حتما در مورد اسپین الکترون و اصل طرد پائولی اطلاعاتی دارید. در یک اوربیتال حداکثر دو الکترون با اسپینهای مخالف وجود دارند. وقتی الکترون با جذب نور ، برانگیخته می‌شود، معمولا با همان اسپین خودش برانگیخته می‌شود، یعنی اگر در اوربیتال دو تا الکترون وجود دارد، یکی دارای اسپین رو به بالا و دیگری دارای اسپین رو به پائین است،
اگر الکترون با اسپین رو به بالا انرژی بگیرد و با همان اسپین به سطح بالاتر برود ، با قطع تابش خیلی زود با نشر تابش به حالت اولیه برمی‌گردد.این تابش همان تابش فلوئورسانس است.
اما اگر الکترون با اسپین رو به بالا با جذب تابش هم به سطح بالاتر برود و هم اسپینش تغییر کند و رو به پائین شود، در این حال وقتی که تابش برانگیخته کننده قطع شود ، اگر بخواهد به حالت اولش برگردد، نمی‌تواند که با همان اسپینی که تغییر کرده برگردد، چون در اوربیتال هر دو الکترون یک جهتی شده و دافعه ایجاد می‌شود، درنتیجه اول باید اسپینش به حالت اول برگردد و سپس به سطح انرژی اولیه بازگردد. این عمل یک مقدار زمان نیاز دارد و موجب تابش فسفرسانس می‌شود.
ترکیباتی مانند آنیسول C6H5OCH3 ، آنیلین C6H5NH2 و بنزونیتریل C6H5CN دارای خاصیت فلوئورسانسی هستند.
شاید مهمترین کاربرد مواد فلوئورسنت در لامپهای مهتابی فلوئورسنت می باشد. طیف سنجی فلوئورسانس یکی از مهمترین کاربردهای آنها است. در برخی کارهای پزشکی هم از این مواد استفاده می شود.
همچنین در برخی آزمایشگاهها برای انجام واکنشهای شیمیایی و تسریع در آنها از نور فلوئورسنت استفاده می کنند.
دو نوع فوتولومینسانس وجود دارد که عبارتند از فسفرسانس و فلوئورسانس.
در فلوئورسانس، اتم یا مولکول بلافاصله بعد از جذب تابشی که آنرا برانگیخته کرده ، و بلافاصله بعد از اینکه آن تابش قطع شد، شروع به تابش می‌کند.
اما در فسفرسانس، معمولا یک مدت زمان کوتاهی بین قطع تابش برانگیخته کننده، و شروع تابش نشر شده به وسیله سیستم، وجود دارد. یعنی بلافاصله بعد از اینکه تابش برانگیخته کننده را قطع کردیم، الکترون به وضعیت اولش باز نمی‌گردد، بلکه یک مدت زمانی طول می‌کشد که نشر صورت گیرد. دلیل آن هم در زیر آمده است.
با سلام .واقعا مطالب خوبی رو در وبلاگتون ثبت کردید.ازش استفاده کردم.