نانولوله های کربنی که از صفحات کربن به ضخامت یک اتم و به شکل استوانهای توخالی ساخته شده است در سال ۱۹۹۱ توسط سامیو ایجیما (از شرکت NEC ژاپن) کشف شد. خواص ویژه و منحصر به فرد آن ازجمله مدول یانگ بالا و استحکام کششی خوب از یک طرف و طبیعت کربنی بودن نانولولهها (به خاطر این که کربن مادهای است کم وزن، بسیار پایدار و ساده جهت انجام فرایندها که نسبت به فلزات برای تولید ارزانتر میباشد) باعث شده که در دهه گذشته شاهد تحقیقات مهمی در کارایی و پرباری روشهای رشد نانولولهها باشد. کارهای نظری و عملی زیادی نیز بر روی ساختار اتمی و ساختارهای الکترونی نانولوله متمرکز شده است. کوششهای گستردهای نیز برای رسیدگی به خواص مکانیکی شامل مدول یانگ و استحکام کششی و ساز وکار عیوب و اثر تغییر شکل نانولولهها بر خواص الکتریکی صورت گرفته است.می توان گفت این علاقه ویژه به نانولولهها از ساختار و ویژگیهای بینظیر آن ها سرچشمه میگیرد.
ویژگیهای نانولوله های کربنی انواع نانولوله های کربنی روشهای تولید نانو لوله های کربنی کاربردهای نانولولههای کربنی چالش های فراوری
بعد از ساخت اولین نانولوله ، دانشمندان بر روی روشهای سنتز این نانولوله فعالیت زیادی انجام داده و توانستند به روشهای مختلفی دست یابند و سپس سعی کردند با ارائه روشهای متنوع بر مشکلات موجود نیز فائق بیایند که بعضی از مشکلات تا حدی مرتفع و بعضی نیز همچنان پابرجاست. با این وجود امروزه سنتز نانولولهها یک مسأله کاملاً حل شده است لذا کمتر محققی به دنبال سنتز نانولوله با روشهای خاص میباشد. میتوان گفت امروزه بعد از گذر از مرحله سنتز به مرحله تجاریسازی نانولولهها رسیدهایم، مرحلهای که میتواند توان رقابتی بالای شرکتها را نمایان سازد. بعضی اوقات تجارت به جهان داروینی شبیه میشود، جهانی که شرکتها برای تسلط بر یکدیگر در آن با هم به رقابت میپردازند. در این فرایند شرکتهای ضعیفتر مجبور به ترک صحنه سرمایهگذاری تجاری میشوند. به نظر میرسد این ماجرا در مورد یکی از شاخههای اصلی فناوری نانو یعنی نانولولههای کربنی نیز صادق می باشد. شرکتهایی از سراسر جهان، از جزیره کوچک قبرس گرفته تا جمهوری خلق چین، ادعای ریسک و سرمایهگذاری بر روی نانولولههای کربنی را دارند. محصولاتی که از فولاد سختتر، از آلومینیوم سبکتر و از مس ضریب هدایت بیشتری داشته و نیمههادی خوبی نیز هستند. تولید کنندگان در حال سرمایهگذاری جهت پیشبرد این بخش و کاهش قیمتهای این فرآورده هستند. اما در واقع بقای این شرکتها وابسته به نوع نانولولههایی است که ارائه می دهند، چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ ثبت اختراعات در این زمینه. درست است که هنوز سوددهی اقتصادی نانولولهها کاملاً روشن نیست، اما دانشمندان معتقدند چیزی قویتر از فولاد به خوبی میتواند جای خود را در بازار باز کند. لذا در آینده نه چندان دور شرکتهایی که از نانولوله جهت بهتر کردن کیفیت محصولات خود استفاده میکنند بازار آینده را در اختیار خواهند گرفت.
نانو لوله کربنی چند دیواره (MWNT)
مزایای نانو لوله کربنی:
•اندازه بسیار کوچک نانو لوله های کربنی (قطر کوچکتر از 4/0 نانومتر)
•نانولولههای کربنی بر حسب نحوه رول شدن صفحات گرافیتی سازندۀشان به صورت رسانا یا نیمهرسانا در میآیند.
•نانو لوله های کربنی از خاصیت منحصر به فرد ترابری پرتابهای برخوردارند.
•نانو لوله های کربنی دارای قدرت رسانایی گرمایی خیلی بالایی هستند.
•نانو لوله های کربنی سطح جداره صاف با قدرت تفکیک بالایی دارند
•دارای خواص الکتریکی و مکانیکی منحصر به فرد در طول آن ها هستند
•نانو لوله های کربنی دارای مدول یانگ بالایی هستند.
•نانو لوله ها به تغییرات کوچک نیروهای اعمال شده حساس می باشند.
•در نانولولهها هر سه اتم کربن قابلیت ذخیره یک یون لیتیم را دارند در حالی که در گرافیت هر شش اتم کربن توانایی ذخیره یک یون لیتیم را دارند. همچنین توانایی ذخیره انرژی در نانولولهها چند برابر حجم الکترودهای گرافیتی است.
•داشتن خاصیت ابررسانایی
•با عبور مایع از میان کلافهایی از نانولولههای کربنی تک جداره، ولتاژ الکتریکی ایجاد میشود
•استحکام و مقاومت کششی بالا
کاربردهای نانولولههای کربنی:
ترانزیستورها: نانولولههای کربنی در آستانه کاربرد در ترانزیستورهای سریع هستند، اما آن ها هنوز هم در اتصالات داخلی استفاده میشوند.
حسگرها: نانو لوله های کربنی دارای حساسیت بالایی هستند به طوری که به مقادیر ناچیزی از هر گاز، گرما یا تشعشع حساسند.
نمایشگرهای گسیل میدانی: نانولولههای کربنی میتوانند عنوان بهترین گسیل کننده میدانی را به خود اختصاص داده و ابزارهای الکترونی با راندمان وکارایی بالاتری تولید کنند.
حافظههای نانولولهای: حافظههایی که از این نانولولهها ساخته میشوند میتوانند مقادیر بسیار زیادی اطلاعات را در خود ذخیره نمایند.
استحکامدهی کامپوزیتها: توزیع یکنواخت نانولولهها در زمینه کامپوزیت و بهبود چسبندگی نانولوله با زمینه در فرآوری این نانوکامپوزیتها از موضوعات بسیار مهم است. نکته دیگر آنکه خواص غیر همسانگردی نانولولهها باعث میشود که در کسر حجمی کمی از نانولولهها رفتار جالبی در این نانوکامپوزیتها پیدا شود.
از کاربردهای دیگر نانو لوله ها می توان به امکان ذخیره هیدروژن در پیلهای سوختی، افزایش ظرفیت باتریها و پیلهای سوختی، افزایش راندمان پیلهای خورشیدی، جلیقههای ضدگلوله سبک و مستحکم، کابلهای ابررسانا یا رسانای سبک، رنگهای رسانا، روکشهای کامپوزیتی ضد رادار، حصار حفاظتی الکترومغناطیسی در تجهیزات الکترونیکی، پلیمرهای رسانا، فیبرهای بسیار مقاوم، پارچه های با قابلیت ذخیره انرژی الکتریکی جهت راه اندازی ادوات الکتریکی، ماهیچههای مصنوعی با قدرت تولید نیروی 100 مرتبه بیشتر از ماهیچههای طبیعی، صنایع نساجی، افزایش کارایی سرامیکها، مواد پلاستیکی مستحکم، تشخیص گلوکز، محلولی برای اتصال درونی تراشههای بسیار سریع، مدارهای منطقی و پردازندههای فوق سریع، کمک به درمان آسیبدیدگی مغز، دارورسانی به سلولهای آسیب دیده، از بین بردن تومورهای سرطانی، تجزیه هیدروژن، ژندرمانی، تصویربرداری، SPM، FEM، محافظ EMT، حسگرهای شیمیایی ، SET و LED، پیلهای خورشیدی و نهایتاً LSI اشاره کرد.
سایت زیر بسیار مفید است:
http://www.nanoclub.ir/modules.php?file=article&name=News&sid=1